40 ZASAD TRIZ
Co się stanie, jeśli podzielisz obiekt?
1. Podziel obiekt na niezależne części 2. Uczyń obiekt łatwym do rozłożenia 3. Wzmóż stopień fragmentacji Np. pizza w kawałkach, meble z Ikei
Jaką część możesz wydzielić?
1. Oddziel część obiektu lub samą własność/funkcje, która wadzi 2. Wyłuskaj jedynie konieczną część lub właściwość obiektu Np. suplementy diety, perfumy, soczewki kontaktowe, biznes franczyzowy, reklamy w Google
Jak można by zmienić jakąś część obiektu?
1. Zmienić strukturę obiektu lub środowiska z jednorodnej na niejednorodną 2. Niech każda część obiektu funkcjonuje w najlepszych dla siebie warunkach 3. Niech każda część obiektu wypełni inną i zarazem użyteczną funkcję Np. słomka, którą można zgiąć, perforacja ułatwiająca rozerwanie kartki, powiększenie daty w zegarku, końcówka magnetyczna w śrubokręcie, rękawiczka dla ekranów dotykowych
Co się stanie, jeśli zmienisz obiekt asymetrycznie?
1. Zmień kształt obiektu z symetrycznego na asymetryczny 2. Jeśli obiekt jest asymetryczny, zwiększ asymetryczność Np. Tripod, wlot powietrza w silnikach Boening 737, parasol przeciwsztormowy Senz, asymetryczny kabel słuchawek dousznych
Czy jest możliwe tak połączyć obiekty, aby wykonywały operacje równocześnie?
1. Zbliż lub połącz identyczne lub podobne obiekty, zmontuj razem podobne/identyczne aby pracowały razem 2. Niech będzie działanie łączne lub równoległe, złącz je razem w czasie Np. wycieczka medyczna, szampon „wszystko w jednym”, hipermarket, koncert charytatywny, niedziela handlowa
Czy jest możliwe, aby obiekt mógł spełniać wiele funkcji?
1. Uczyń obiekt lub strukturę takimi, by wypełniały więcej funkcji, uczyń inne części zbędnymi Np. scyzoryk armii szwajcarskiej, smartfon, wielofunkcyjny sprzęt fitness, kanapa rozkładana w łóżko, klimatyzacja dwukierunkowa
Co się stanie jeśli włożysz jedno w drugie?
1. Włóż jeden obiekt w drugi albo po kolei umieść jeden obiekt w drugim 2. Niech jedna część przechodzi przez wolną przestrzeń w drugiej Np. drabina strażacka, hamburger, bankomat wewnątrz banku, meble na wymiar
Czy jest jakaś przeciwwaga, by zrównoważyć wagę obiektu?
1. Aby skompensować wagę obiektu połącz go z innymi, aby spowodować wznoszenie 2. Aby skompensować wagę obiektu niech wejdzie w interakcję ze środowiskiem Np. przeciwwaga dla kabiny windowej, wózek widłowy, lokowanie produktu jako reklama.
Jak można się cofnąć o krok, aby uczynić dwa kroki naprzód?
1. Zrób działanie z efektem zarówno szkodliwym, jak i użytecznym 2. Zrób wcześniejsze naprężenie w obiekcie Np. szczepionka, zgłoszenie się samemu na policję, stoisko z darmowymi próbkami, darmowy okres próbny, wezwanie do zwrotu produktów z serii w której wykryto wadę
Co może być zrobione wcześniej?
1. Zrób niezbędną zmianę obiektu zanim będzie potrzebna (częściowo lub całkowicie) 2. Zaaranżuj obiekty tak, aby były od razu gotowe do działania Np. przerywane nacięcie na papierowym ręczniku kuchennym, rezerwacja, zwrotna koperta, nalepki w telefonie wykrywające wilgoć
Jak możesz przygotować się na sytuację wyjątkową?
1. Przygotuj się na wypadek – zawczasu skompensuj awaryjność obiektu Np. poduszka powietrzna w samochodzie, koło zapasowe, bezpiecznik, ubezpieczenie
Czy warunki działania mogą być zmienione tak, aby zrównać obiekty w poziomie?
1. Tak zmień warunki tak, by wyeliminować potrzebę podnoszenia lub opuszczania obiektów w polu grawitacyjnym Np. grubsza wkładka do buta, napisy na filmie, autobus niskopodłogowy, menu dla dzieci w restauracji, krzesło z regulacją wysokości
Czy można to zrobić odwrotnie?
1. Zrób działanie odwrotnie 2. Uczyń części ruchome nieruchomymi a nieruchome ruchomymi 3. Obróć obiekt lub proces „do góry nogami” Np. biblioteka na kółkach, praca domowa, sprzedaż od drzwi do drzwi, slow food
Co będzie jeśli użyjesz obiektów krzywoliniowych?
1. Zamiast części prostoliniowych użyj krzywoliniowych 2. Zamiast ruchu prostoliniowego użyj obrotowego 3. Użyj rolek, kółek, spiral, kopuł, okrągłości Np. rondo, łuki w architekturze, stół obrotowy, schody spiralne, drzwi obrotowe
Które części mogą się wobec siebie ruszać?
1. Pozwól charakterystyce obiektu znaleźć swoje optymalne warunki pracy 2. Jeśli obiekt jest sztywny lub nieelastyczny, uczyń go ruchomym lub elastycznym 3. Podziel obiekt na części mogące poruszać się względem siebie Np. gimbus, rower składany, wyjmowane z podłogi dodatkowe fotele w samochodzie, klawiatura składana/zwijana
Co się stanie, jeśli będzie czegoś nieco mniej lub więcej?
1. Jeśli trudno jest osiągnąć 100% obiektu danym sposobem to użyj nieco więcej lub mniej tego sposobu. Np. restauracja w formie bufetu, karteczki post-it, wycenianie psychologiczne, edycja specjalna (ograniczona), wersja Beta (niedopracowana)
Co będzie w przestrzeni innych wymiarów?
1. Użyj dodatkowego wymiaru w przestrzeni 2. Wykonaj wielowarstwowe ułożenie obiektów zamiast ułożenia jednowarstwowego 3. Nachyl obiekty lub przeorientuj przestrzennie Np. parking wielopoziomowy, kod QR, film 3D, książeczka trójwymiarowa, Telewizor montowany na ścianie, ściana w głąb zamiast wzwyż (tzw. ha-ha)
Co się stanie jeśli poddasz obiekty wibracjom?
1. Spowoduj, by obiekt oscylował lub wibrował 2. Zwiększ częstotliwość wibracji, np. do ultradźwięków 3. Użyj własnej częstotliwości rezonansowej obiektu Np. wibracje w telefonie, czyszczenie ultradźwiękowe, USG, nawilżacz ultradźwiękowy
Co się stanie, jeśli użyte zostanie działanie okresowe?
1. Zamiast działania ciągłego użyj okresowego lub pulsacyjnego 2. Jeśli działanie jest już okresowe, zmień amplitudę lub częstotliwość 3. Użyj pauz pomiędzy impulsami, aby wykonać inne działanie Np. zakup w ratach, regulowanie ruchu drogowego sygnalizacją świetlną, automatyczny odświeżacz powietrza, miesięcznik, rok sabatowy, pas ruchu przestawiany przez dyspozytora na potrzebny kierunek
Co będzie jeśli działania będą ciągłe?
1. Prowadź ciągłe działanie. Niech wszystkie części pracują na maksymalnym obciążeniu. 2. Wyeliminuj jałowe ruchy lub działania przerywane. 3. Przejdź z ruchu posuwistego na obrotowy. Np. sklep całodobowy, rondo, szklarnia, kryty stok narciarski, kryty stadion
Co się stanie z obiektami przy wysokiej prędkości?
1. Przeprowadź proces lub pewne etapy z większą prędkością, aby uniknąć tego, co szkodliwe, niszczące lub ryzykowne Np. pobór opłaty autostradowej bez zatrzymywania, drive-thru, pasteryzacja UHT (sekundowa), szybkie zamrażanie, ultraszybkie przecinanie, chipy RFID
Czy jest możliwe, aby użyć czynników szkodliwych do osiągnięcia pozytywnych efektów?
1. Użyj czynników szkodliwych do osiągnięcia efektów korzystnych 2. Wyeliminuj pierwotne działanie szkodliwe łącząc je z innym szkodliwym działaniem 3. Wzmocnij szkodliwy czynnik do takiego stopnia, że nie jest już szkodliwy Np. odzyskiwanie materiałów odpadowych, zatrudnienie hakerów jako konsultantów bezpieczeństwa, Botox
Co się stanie, jeśli dodasz sprzężenie zwrotne?
1. Wprowadź sprzężenie zwrotne 2. Jeśli sprzężenie zwrotne już istnieje to zmień jego siłę lub wpływ Np. ankieta oceniająca, polubienia na Facebooku, komentarze do artykułów, sprawdzanie pytań na uczestnikach przed łączeniem ich do testu punktowego, system kierowania na parkingu, spławik
Jaki obiekt pośredniczący może czasowo wykonywać działanie?
1. Użyj pośrednika lub proces pośredni 2. Złącz czasowo jeden obiekt z drugim, który może być łatwo usunięty Np. łyżka do butów, kapsułki medyczne, szofer, pośrednik nieruchomości, absorbent do usuwania plamy oleju
Jak można zautomatyzować?
1. Niech obiekt sam się obsługuje poprzez wykonanie czynności pomocniczych 2. Użyj odpadowych lub traconych zasobów, substancji lub energii Np. sensor pisuaru, meble do samodzielnego złożenia, kran automatyczny, stoisko samoobsługowe, samojezdny robot-odkurzacz, bankowość elektroniczna
Czy nie wystarczy użyć kopii?
1. Zamiast niedostępnych, drogich lub delikatnych obiektów użyj prostszych i tańszych kopii 2. Zamień obiekt na optyczną kopię Np. sztuczne kwiaty, manekiny na wystawie, strach na wróble, symulator, wideo-konferencja
Co można zastąpić jednorazówkami?
1. Zastąp kosztowny obiekt wieloma niedrogimi obiektami obniżając miejscowo jakość. Np. jednorazowe naczynia lub soczewki, pieluszki, strzykawki
Jakie inne podejście sensoryczne może zastąpić to mechaniczne?
1. Zastąp środki mechaniczne sensorycznymi (optycznym, akustycznym, smakowym, zapachowym) 2. Użyj pól – elektrycznego, elektrostatycznego, magnetycznego lub elektromagnetycznego, aby reagowały z obiektem Np. książki dla niewidomych, akustyczny sygnał przy sygnalizacji świetlnej, ostrzegawczy zapach dodawany do gazu, ultradźwiękowe odstraszacze zwierząt, kolej na poduszce magnetycznej, katalizatory ferromagnetyczne .
Czy można użyć gazu lub cieczy zamiast części stałych?
1. Użyj nadmuchiwanych lub napełnianych cieczą części Np. nadmuchiwana kopuła namiotowa, łóżko wodne, folia bombelkowa, nadmuchiwany kołnierz/poduszka do długiej podróży
Czy możesz zaizolować/ochronić obiekt używając cienkich filmów?
1. Użyj elastycznych osłon i cienkich błon zamiast przestrzennych struktur 2. Odizoluj obiekt od szkodliwych wpływów zewnętrznych używając elastycznych osłon lub cienkich błon Np. kurtyna powietrzna, folia osłaniająca ekran smartfona, krem z filtrem UV, przyciemnianie szyb specjalną folią
Co będzie, jeśli użyjesz materiałów porowatych?
1. Uczyń obiekt porowatym lub dodaj porowate elementy 2. Jeśli obiekt jest już porowaty, użyj przestrzeni w tych porach w użytecznym celu Np. siatki przeciwko owadom, filtr do wody, żel silikatowy (higroskopijny), mydło w pianie
Czy jest możliwe zmienić kolor lub przezroczystość?
1. Zmień kolor obiektu lub jego środowiska zewnętrznego 2. Zmień przezroczystość obiektu lub jego środowiska zewnętrznego Np. papierek lakmusowy, nalepki zmieniające barwę pod wpływem temperatury, przeźroczysta folia do pakowania, szkła fotochromowe, czerwony znaczek na patelniach Tefal, przeźroczysty przycisk w aplikacji
Co będzie, jeśli obiekty będą podobne lub takie same?
1. Niech obiekty zareagują z danym obiektem z tego samego materiału lub o identycznych właściwościach Np. para obrączek ślubnych, mundur maskujący, ulica szewców, talerze z otrębów (jadalna zagryzka), bandaże w kolorze skóry
Czy jest możliwe odrzucenie lub regeneracja obiektu?
1. Niech części systemu, które już wypełniły swoją funkcję odpadną albo zmodyfikuj je w czasie działania. 2. Odwrotnie, zregeneruj materiały eksploatacyjne podczas działania. Np. rakiety wieloczłonowe, wchłanialne nici chirurgiczne, kartridże z opcją napełniania, sklepy z rzeczami żywanymi, baterie-akumulatorki
Czy jest możliwa zmiana parametrów obiektu?
1. Zmień stanu skupienia obiektu (stały, gazowy, płynny) 2. Zmień konsystencję lub stężenie 3. Zmień poziom elastyczności Np. popcorn, mydło w płynie, pistolet klejowy, ciekły tlen, wilgotne chusteczki, Gaz LPG
Czy możesz użyć przejścia fazowego?
1. Użyj zjawisk towarzyszących przejściu fazowemu (zmiana objętości, deformacja, przeniesienie ciepła) Np. klimatyzacja, piaskowanie suchym lodem, perfumy, rura grzewcza, posypywanie lodu solą, silnik parowy
Którą konkretnie część chcesz rozszerzyć?
1. Użyj rozszerzalności cieplnej materiałów 2. Jeśli już używasz to zastosuj wielkość wielość materiałów z różnymi właściwościami Np. balon na rozgrzane powietrze, termometr rtęciowy, bimetal, przestrzenie dylatacyjne
Co się stanie, jeśli dodamy czegoś wzmacniającego?
1. Zamiast powietrza użyj tlenu 2. Zamiast tlenu użyj ozonu Np. katalizator, sterylizacja ozonowa, fermentacja, cheerleaders, premia lub bonus
A co się stanie, jeśli dodamy cząstek obojętnych?
1. Zamień środowisko na obojętne 2. Dodaj czegoś neutralnego lub zobojętniających dodatków do obiektu Np. pokój aseptyczny, pakowanie w środowisku azotu, gaśnica, powitalna strona w Google, wakacje
Czy można uzyskać nowe właściwości poprzez złączenie obiektów?
1. Zmień materiał jednorodny na strukturę kompozytowa (wielorodną) Np. żelbet, orkiestra, bukiet kwiatów, sklejka, szyba samochodowa
Niniejsza tabela stanowi pomoc, w formie materiałów szkoleniowych, dostępną dla każdej osoby uczestniczącej w naszych kursach.
